ҚАЗАҚСТАНДА МАЛ САНАҒЫ ЖҮРГІЗІЛМЕК

фото:ашықдереккөз

Қазақстанда мал санағы жүргізіледі. Ол пилоттық режимде 20 тамыз бен 30 қыркүйек аралығында өтеді. Бұл туралы Стратегиялық жоспарлау және реформа агенттігінің Ұлттық статистика бюросының сайтында жазылған.

2024 жылға дейін пилоттық ауыл шаруашылығы санағы жоспарлануда. Бұл онлайн сессияда талқыланды. Шараға Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің, облыс әкімдіктерінің ауыл шаруашылығы басқармаларының өкілдері, сондай-ақ салалық бірлестіктер мен ғылыми-зерттеу институттарының қызметкерлері қатысты. Жиналғандар алдағы санақтың мақсаты мен міндеттерін талқылады, мерзімдері, объектілері, субъектілері, алынатын мәліметтерді жинау және өңдеу әдістері туралы әңгімеледі. Негізгі оқиға, яғни. ұшқыш емес, келесі жылы өтеді. Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымының халықаралық ұсынымдарын ұстанады. Негізінде, билік елдегі аграрлық сектордың құрылымы мен жағдайы туралы деректерді жаңартқысы келеді.

Пилоттық санақ шеңберінде санақ нысандары, әдістемелері, бағдарламалық және ақпараттық жүйелердің жұмысы сынақтан өткізіледі. Сондай-ақ олар Қазақстандағы далалық жұмыстардың ұйымдастырылуын, интернетпен қамту сапасын және әкімшілік деректерін бағалайтын болады. Халық санағын өңірлердегі Ұлттық статистика бюросының қызметкерлері жүргізеді. Ол елу төрт елді мекенді қамтиды: олардың арасында қалалар да, ауылдар да болады. Қызметкерлер заңды тұлғаларға, құрылымдық бөлімшелерге, жеке кәсіпкерлерге, шаруа немесе шаруа қожалықтарына, халық шаруашылығына барады.

Алынған мәліметтерді өңдеп, егіс алқаптары, жер ресурстары туралы мәліметтерді жаңартып, мал мен құс басын есептеп, егіншілер, құс өсірушілер, мал өсірушілер қанша ауыл шаруашылығы техникасы мен құрал-жабдықтарын пайдаланып жатқанын анықтайтын болады. Ауыл шаруашылығы саласына тікелей қатысы бар басқа аспектілерді анықтаңыз.

Анықтама:

Ауыл шаруашылығы санағы – бұл ауыл шаруашылығының құрылымы мен жағдайы туралы мәліметтерді жинау, өңдеу, ресми статистикалық ақпаратты талдау және тарату процесін қамтитын статистикалық бақылау. Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауылшаруашылық ұйымының (БҰҰ ФАО) халықаралық ұсыныстарына сәйкес, ауылшаруашылық санағы әр бес-он жыл сайын жүргізілуі керек, оның негізгі міндеті – аграрлық шаруашылықтардың негізгі ұйымдық құрылымы туралы мәліметтер алу, бұл сектордағы тенденциялар мен құрылымдық өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді.

2024 жылдың наурызындағы мәліметке сүйенсек, еліміздегі ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілердің орташа бағасы (тоннасына) мынадай: ірі қара мал үшін 962 753 теңге, жылқы – 1 092 296 теңге, түйе – 1 061 900 теңге, қой-ешкі – 947 454 теңге, үй құстары – 869 016 теңгені құрайды.

Статистика бюросы төрт-түліктің жасына қарай нарықтағы орташа бағасын да ұсынды. Мәселен, сауын сиырдың бағасы 369 656 теңгені құраса, етті-сойылатын сиырдың құны 374 271 теңгенің айналасында. Бұқа  409 972, өгіз 426 767 теңгені құрайды. Бұзау бағасы 161 467 теңгенің төңірегінде.

Түйенің де нарықтағы орташа бағасы көрсетілген:  бура 728 639 теңге болса, інген 708 442 теңге деп белгіленген.  Ал жылқының 3 жастан асқандары мен дөнендердің бағасы 531 275 теңгені құрады. Құнан 388 984, тай мен бір жабағының нарықтағы құны 267 913 теңге мөлшерінде белгіленген.

Ұсақ мал  басы саналатын қой мен ешкінің орташа бағасына келсек: қошқар – 69 312, қой 63 001, тоқты 46 304 болса, алты айлық марқалар 40 820 теңге, алты айға дейінгі жас қозының құны 29 581 теңгенің айналасында болып отыр. Ешкі бағасы  38 517 теңге, оның төлі лақтың нарықтағы орташа құны 21 898 теңге.

Ж.Жұманбаева

altyalash.kz