фото:ашықдереккөз
Қазақстанда сүт өндірісін дамытуға маңыз беріліп келеді. Елімізде ауыл шаруашылығы саласында бәсекелестікке байланысты сүт өндірісінің сапасы артып келеді. Сонымен бірге сүт және тауарлық фермалардың санын арттыру мәселесі – басты назарда. Қазақстан диқандары түрлі дақылдарды өсіру арқылы сүт фермаларының жем-шөп қорын толықтыруға күш салуда.
Бүгінде елімізде сүт-тауарлы шаруашылығында қуаттылығы 373 мың тоннадан асатын ферма пайдалануға беріледі деп жоспарланып отыр. Бұл бағытта республикалық бюджеттен 100 миллиард теңге бөлінді. Бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша өндірістік қуаттылығы 67,2 мың тонна сүтті құрайтын 16 жоба іске қосылды. Бұл туралы ауыл шаруашылыңы министрлігі хабарлады. Министрліктің хабарлауынша, сүт-тауарлы фермаларды салу аясында биыл 30 мың бас асыл тұқымды мал әкелу жоспарлануда. Бүгінгі таңда сегіз облыс 7,4 мың бас мал әкелді. Сонымен бірге осы жылы ет өндіру бойынша құс фабрикаларын құру және кеңейту бойынша жалпы қуаттылығы шамамен 72 мың тонна құс етін құрайтын 10 жоба жоспарлануда. Оның ішінде Алматы және Қызылорда облыстарында екі жоба жүзеге асады.
2023 жылы сүт өндіру, жасанды ұрықтандыру кезіндегі ұрық және асыл тұқымды мал сатып алу құнын төмендетуге 35 млрд теңге бөлінді. Министр мамандандырылған сүт-тауарлы фермалар өнім көлемінің прогрессивті өсуін көрсетіп отырғанын атап өтті. Соңғы үш жылда МТФ-да сүт өндіру 20 пайызға дерлік артып, 600 мың тоннадан асты. Сүт зауыттары өткен жылы барлығы 2,1 миллион тонна сүтті өңдеген. Кәсіпорындарды сапалы шикізатпен қамтамасыз ету үшін 2023 жылдан бастап 65 заманауи сүт-тауар фермасын салу үшін жылдық 2,5 пайызбен жеңілдетілген несиелендіру бағдарламасы іске қосылды.
«Бұл мақсаттарға 100 млрд теңге бөлінді. Салада бұрын-соңды мұндай жеңілдікті қаржыландыру көлемі болмаған. Алдағы үш жылда бұл бағдарлама бойынша 118 жоба жүзеге асырылып, сүт өндіру көлемін екі есеге арттырып, бұл көлемді 1,2 миллион тоннаға жеткізу көзделген», – деді Айдарбек Сапаров өз жоспарларын. Министр сонымен қатар сүттің өзіндік құнын төмендету бойынша ведомствоның атқарып жатқан шараларына тоқталды. Өңдеуге кететін шикізат құнының 70 пайызына дейін жем шығыны құрайтыны белгілі. Олардың құнын төмендету мақсатында Ауыл шаруашылығы министрлігі өнімділікті арттыру, егіс алқаптарын әртараптандыру және суаруды дамыту бағытында жұмыстар жүргізуде. «Биыл алғаш рет егіс және егін жинау жұмыстарын жеңілдетілген несиелендіру көлемі үш есеге артып, 580 млрд теңгені құрады. Бұл 9 миллион гектарды немесе егіс алқабының 38 пайызын қамтиды. Мал азықтық дақылдардың егіс көлемі 3,2 миллион гектарға дейін ұлғайтылды. Мемлекет тарапынан тауар өндірушілерге ғана емес, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдейтін кәсіпорындарға да жан-жақты қолдау көрсетілуде. Биыл мемлекет басшысының тапсырмасымен ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамытудың 2028 жылға дейінгі Кешенді жоспары әзірленіп, қабылданды. Ауыл шаруашылығы министрлігі бюджеттік комиссияның алдында 372 млрд теңгені қорғады, ол бес жыл ішінде өңдеуді дамытуға бағытталады. Сондай-ақ жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың айналым қаражатын толықтыруға 222 млрд теңге қарастырылған. Қабылданған шаралардың барлығы өңделген өнім өндірісін арттыруға мүмкіндік береді», – деді министр.
Ж.Жұманбаева
altyalash.kz