фото:ашықдереккөз
Су шаруашылығы және ирригация министрлігінің бастамасымен қолға алынған жаңа Су кодексі Мәжілістің қарауына жіберіліп үлгерді. Құжат су тасқыны мен құрғақшылық сияқты төтенше жағдайларды болжауға, жоспарлауға және оларға ден қоюға мүмкіндік беретін заманауи су ресурстарын басқарудың маңызды құралына айналады. Үкімет су ресурстары мен ирригация саласында қандай нәтижелерге қол жеткізілгенін және су заңнамасы қалай жаңғыртылатынын жазады.
Басылым Қазақстанның су шаруашылығын трансформациялау аясында үш негізгі бағытты анықтауға болатынын айтады. Біріншіден, суды үнемдеудің тиімді саясатын құруға, сұранысты басқаруға және тазартылған ағынды суларды қайта пайдалануға бағытталған түбегейлі жаңа нормативтік база әзірленуде. Жаңа Су кодексінің жобасына сәйкес тазартылған сарқынды сулар сумен қамтамасыз ету көздерінің біріне айналады және экономиканың әртүрлі салаларында белсенді түрде пайдаланылады.
Екіншіден, су инфрақұрылымын толық көлемде жаңғырту, суды үнемдейтін озық технологияларды енгізу және суды есепке алу мен бөлуді цифрландыру, сондай-ақ жаңа тарифтік саясатты енгізу және халық пен кәсіпорындар арасында суды үнемдеу мәдениетін дамыту. Үшінші. Көрші елдермен шекаралық ынтымақтастықты нығайтуға ерекше көңіл бөлінеді. Сондай-ақ Қазақстан Аралды құтқару халықаралық қорына төрағалық етеді, бұл су ресурстарын сақтау және ұтымды пайдалану бойынша бірлескен жобалар мен бастамалар үшін жаңа мүмкіндіктер ашады. Жаңа Су кодексінің жобасында суды пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау мен қадағалауды күшейтуге бағытталған маңызды өзгерістер талқыланады.
Құжат жобасы уәкілетті органға және бассейндік инспекцияларға қадағалау функцияларын жүктейді. Қолданыстағы Кәсіпкерлік кодекске бассейндік инспекторлар мен мемлекеттік су инспекторларының функцияларын кеңейту, мемлекеттік бақылау мен қадағалау нысандарын өзгерту, сондай-ақ жедел әрекет етудің жаңа құралдарын енгізу бойынша толықтырулар енгізу ұсынылады. Су шаруашылығын цифрландыру, шаруаларды мемлекеттік қолдау шараларын жетілдіру, суды үнемдейтін заманауи технологияларды енгізу және үнемді дақылдарға көшу шаралары тағы бір стратегиялық құжат – суды үнемдеудің 2024-2026 жылдарға арналған жол картасында көрсетілген. Қазақстан Республикасының су ресурстарын басқару жүйесін дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасына да өзгерістер енгізілуде.
Су тасқынының алдын алу және одан келетін шығынды азайту үшін кешенді ғылыми зерттеулер қарастырылған. Су тасқынын болжау мен үлгілеуді жетілдіру, адам ресурстарын ұлғайту, инфрақұрылымды дамыту бойынша шаралар қабылдануда. Су шаруашылығы және ирригация министрлігі су құбырларын салу және қайта жаңғырту бойынша 28 жобаны іске қосты.
Нәтижесінде 1,1 миллион адам тұратын 426 елді мекенде ауыз сумен қамтамасыз ету сапасы жақсарады. Құрылыс және қайта құру жоспарланған су құбырларының жалпы ұзындығы 2 мың шақырымнан асады. Еліміздің 9 облысында құрылыс жұмыстары жүріп жатыр. Сондай-ақ 10 облыстағы 96 гидротехникалық нысанда жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, су ресурстарының түпкі тұтынушыға дейін бөлінуі мен пайдаланылуын бақылауға мүмкіндік беретін су ресурстарының бірыңғай ақпараттық жүйесі құрылады.
Ж.Жұманбаева
altyalash.kz