«Қыз-Жібек» операсына – 90 жыл

фото:ашықдереккөз

Қазаққа ғана емес, күллі әлемге танымал «Қыз Жібек» операсының көрермен көзайымына айналғанына 90 жыл толыпты. Ғабит Мүсіреповтың либреттосымен Евгений Брусиловский жазған «Қыз Жібектің» премьерасы 1934 жылы Алматыда қаласында өтті. Ғасырға жуық тарихы бар опера туралы не білеміз?

«Қыз Жібек» қазақ халқының кең тараған аңызына арқау болып, халқы үшін өз бақытын құрбан еткен Жібек пен оның сүйіктісі Төлегеннің қайғылы махаббат хикаясын баяндайды. Опера батыстық классикалық опера элементтерін қазақтың дәстүрлі әуендері мен ырғақтарымен үйлестіретін әсем музыкасымен және қазақ мәдениетінің этикасы мен құндылықтарын бейнелейтін әсерлі әңгімелерімен танымал. Бұл операның өшпес мұрасын, оның қазақ мәдени мұрасына қосқан үлесін және қазақ опера өнерін дамытудағы маңызын құрметтеуге негіз бар.

«Қыз Жібек» операсы қазақтың халық аңызына негізделген, қазақ халқының салт-дәстүрін, құндылықтарын, баяндылық мұрасын көрсететін құнды мәдени жәдігерге айналды. Бұл аңызды опералық сахнаға шығару арқылы опера отандық және халықаралық аудитория үшін қазақ мәдениетінің қырларын сақтайды және дәріптейді. Опера Қазақстан үшін ұлттық бірегейліктің символы болып саналады. Ол қазақтың мәдени мұрасына деген мақтаныш сезімін оятып, қазақ халқының бірлік сезімін оятуда маңызды рөл атқарды. «Қыз Жібек» өзінің тақырыбы мен музыкасы арқылы қазақтың ұлттық болмысын қалыптастыруға және бекітуге үлес қосады.

«Қыз Жібек» қазақ мәдениетіне терең сіңгенімен, халықаралық аренада да танылды. Опера әр түрлі елдерде қойылды және өзінің музыкасы, әңгімесі және мәдени мәні үшін танымал болды. Оның халықаралық қатысуы бүкіл әлемде қазақ мәдениеті мен музыкасын білу мен бағалауға ықпал етеді.Осындай опералар мәдени мұраны сақтап, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуде шешуші рөл атқарады. Опера арқылы дәстүрлі аңыздар мен оқиғаларды қайталау арқылы мәдени құндылықтар, нанымдар мен дәстүрлер ұрпаққа беріліп, болашақ аудиторияға сақталады.

Жалпы алғанда, «Қыз Жібек» Қазақстанның сүйікті операсы ғана емес, сонымен бірге Қазақстаннан тысқары жерлерге де таралатын құнды мәдени байлық. Ол өнердің, мәдениеттің және ұлттық болмыстың тоғысқан тұсын бейнелей отырып, оны қазақтың мәдени мұрасының қастерлі және мәңгілік бөлігіне айналдырды.

Ж.Жұманбаева

altyalash..kz